De Regels van het Vasten (Maliki wetschool)

In deze cursus, De regels omtrent het Vasten, wordt vanuit één van de meest behandelde en gememoriseerde teksten in de Maliki wetschool, De Gids (Al-Murshid al-Mu’een) van Ibn ‘Ashir, de regels omtrent het vasten behandeld. Het boek is eigenlijk een uitleg van één van de meest belangrijke en bekende overleveringen van de Profeet ﷺ, namelijk de hadith Jibril. Deze cursus zal een deel van de teksten behandelen en is onderdeel van de overkoepelende cursus De Gids van Ibn ‘Ashir.

Ontdek de diepte en schoonheid van de islamitische geloofsleer en hoe het je leven kan veranderen. Bestudeer de regels van het vasten volgens de Maliki wetschool.

Meld je aan voor De regels omtrent het Vasten en begin aan een reis vol wijsheid en betekenis!

De Hadith Jibril

‘Umar, moge Allah tevreden zijn met hem, overlevert:

  “Toen wij op een dag bij de Boodschapper van Allah – Moge Allah hem zegenen en vrede schenken – zaten, verscheen er een man voor ons, in stralend witte kleren en met gitzwarte haren, aan wie niet te merken was dat hij een lange reis had afgelegd. Niemand van ons kende hem. Hij ging voor de Profeet (Allahs zegen en vrede zij met hem) zitten, met zijn knieën tegen die van de Profeet aan en met zijn handen op zijn dijen en zei: ‘O, Mohammed, vertel me wat islam is’. De Profeet (Allahs zegen en vrede zij met hem) antwoordde: Islam houdt in, dat je getuigt dat er geen andere god is buiten Allah en dat Mohammed de Boodschapper van Allah is, dat je het gebed verricht, de zakat betaalt, tijdens de maand ramadan vast en de bedevaart naar het Huis verricht, als je daartoe in staat bent.’ Waarop hij zei: ‘U heeft juist gesproken.’ Wij waren erg verbaasd dat hij hem eerst iets had gevraagd en daarna het antwoord bevestigde.

Daarna zei hij: ‘Vertel mij wat imaan is.’ Hij antwoordde: ‘Het houdt in dat je gelooft in Allah ﷻ, in Zijn Engelen, in Zijn boeken, in Zijn profeten en in de Laatste Dag en dat je gelooft dat zowel het goede als het slechte voorbeschikt is.’ ‘U heeft juist gesproken’, zei hij en daarna: ‘Vertel mij wat ihsan is.’ Hij antwoordde: ‘Het houdt in dat je Allah aanbidt alsof je Hem ziet en wanneer je Hem niet ziet, beseft dat Hij jou wel ziet.’

Toen zei hij: ‘Vertel mij over het Uur .’ Hij antwoordde: ‘Daarover weet de ondervraagde niet meer dan de vrager.’ Vervolgens zei hij: ‘Vertel me dan over de tekenen ervan.’ Hij antwoordde: ‘Dat de slavin haar meester zal baren en dat je ziet dat op blote voeten lopende, naakte en behoeftige schaapherders met elkaar wedijveren in het bouwen van hoge huizen.’

De Gids legt alle drie deze dimensies uit, volgens de ‘aqieda uitgelegd door Imam Al Ash’ari, de fiqh van Imam Malik en de spirituele weg van Imam Al Junayd. Alle drie de dimensies van de religie komen dus uitgebreid aan de orde. Maar wat zijn deze wetenschappen dan eigenlijk?

Imaan (‘Aqieda)

Het hoofdonderwerp van ‘Aqieda is het bestuderen van de belangrijkste leerstellingen, die zijn vastgesteld door duidelijke en ondubbelzinnige bewijzen. Deze belangrijkste leerstellingen van de islam gaan over Allah , het profeetschap en onderwerpen die uitsluitend op overleveringen zijn gebaseerd (sam‘iyyat).

• Het eerste onderwerp is het bestuderen van de Essentie van Allah , hetgeen inhoudt dat men weet wie Allah is, welke eigenschappen toebehoren aan Allah , welke eigenschappen niet toebehoren aan Allah , en welke eigenschappen mogelijk betrekking kunnen hebben op Allah .
• Het tweede onderwerp is het bestuderen van het profeetschap. Hier wordt ingegaan op de eigenschappen die aan een profeet toebehoren, de eigenschappen die onmogelijk aan een profeet kunnen toebehoren en de eigenschappen die mogelijk aan een profeet kunnen toebehoren.
• Het derde onderwerp betreft alle zaken waar Qur’an en Soenna ons opdragen om in te geloven, zoals het bestaan van het Paradijs, het Hellevuur, de Engelen, de bestraffing in het graf, etc. Dit derde onderwerp heet in het Arabisch sam‘iyyat.

Islam (Fiqh)

In dit vak leer je hoe je Allah ﷻ aanbidt, volgens de wetenschappelijke methode van Imam Malik. Je leert dus volgens een betrouwbare authentieke en eeuwenoude methode van één van de grootste geleerden, behorend bij de salaf assalih, om de Qur’an en Soenna te volgen.

De wetenschap van fiqh leert de regels met betrekking tot de handelingen van een wettelijk aansprakelijke gelovige. Er komen heel veel uiteenlopende onderwerpen aan de orde binnen fiqh. In dit vak ligt de focus echter geheel op de ‘fiqh van de daden van aanbiddingen’ (fiqh al ‘ibadaat). Daarbinnen komen de volgende onderwerpen aan bod:

• Kwesties met betrekking tot reinheid (tahara): fysieke onreinheden en zaken die de religieuze reinheid verbreken, grote en kleine wassing, tayammum, kwesties met betrekking tot de speciale toestanden van vrouwen, enz.
• Fysieke daden van aanbidding: salaat (ritueel gebed), sawm (vasten), i‘tikaf (terugtrekken in een moskee tijdens de maand ramadan).
• Financiële daden van aanbidding: zakat (het geven van aalmoezen), fitra (het geven van aalmoezen betaald in ramadan), qurban (het offeren van dieren).
• Fysieke en financiële daden van aanbidding: hajj en ‘umra (grote en kleine bedevaart).

Ihsaan (Tasawwuf)

Tasawwuf, ook wel Soefisme, staat voor de zuiverheid van het spirituele hart. Het gaat over het spirituele leven van de moslim(a). Tasawwuf wordt al eeuwenlang beschouwd als Islamitische wetenschap gebaseerd op de Qur’an en Soenna. Het heeft ook verschillende namen zoals ‘ilm al Akhlaaq’, kennis van het Nobele gedrag, Ihsaan zoals aangegeven in de overlevering van de Profeet ﷺ,  ‘tarbiyya’,opvoeding, en vele andere namen. Sommige geleerden zeiden:

“Tasawwuf is een goed karakter hebben. Degene die jou vooruit gaat in goed karakter, is jou voorbij gegaan in tasawwuf.”

Het onderwerp van dit vak is vanuit twee perspectieven te bekijken. Enerzijds is het onderwerp ‘De Goddelijke Essentie’, want het vak leert ons hoe Allah, de Verhevene, gekend kan worden en hoe wij dichter bij Hem kunnen komen. Een ander perspectief stelt dat het onderwerp van dit vak juist het hart en de ziel is; omdat het vak draait om de zuivering van de ziel en het hart van al hetgeen slecht of kwalijk is. Beide perspectieven zijn juist, omdat de eerste naar het doel kijkt en de laatste naar de middelen; zoals het terecht is gezegd: “Wie zichzelf kent, zal zijn Heer kennen”. Er worden in Ibn ‘Ashir acht onderwerpen binnen de tasawwuf behandeld:

•         Berouw (tawba);
•         Godsbewustzijn (taqwa);
•         De zonden van de ledematen (ogen, oren, tong, maag en geslachtsorganen);
•         Het zich onthouden van zaken waar twijfel over is;
•         Het hart (al qalb);
•         De leermeester (shaykh);
•         De Eigenschappen van de spiritueel reiziger (salik);
•         De gradaties en verschillende staten die de reiziger tegenkomt op zijn reis.